Bayramlar içində bir
bayram var: ən əziz, ən doğma, ən sevimli bir bayram - Novruz bayramı! Uzun
illər taleyinə ağrı-acı düşən, lakin unudulmayan bu bayram bizim milli
bayramımızdır. Yurdumuza allı-güllü Novruz gəlir, nə xoş gəlir! Xalqımız
qərinələr boyu yaşatdığı, hər il bahar gəlib təbiət oyananda sevinclə pişvazına
çıxdığı əziz bayramını bu sözlərlə qarşılayır. Novruzun gəlişi yurdumuzda əsl
toy-düyünə çevrilir, el şənlikləri bir-birinin ardınca sıraya düzülür, hər evdə
mer-meyvəli, göy səmənli xonçalar bəzənilir.          Xalqımızın uca tutduğu
Novruz bayramının çox qədim tarixi var. O bizə ulu keçmişimizdən - Zərdüştlük
dövründən yadigar qalıb. Məlumdur ki, xalqımız keçmişdə Zərdüştlük dininə
sitayiş etmiş, odu müqəddəs sanmışdı. Novruz bayramının bir çox
adət-ənənələrində də atəşpərəstliyin izləri aydın görünür. Novruz ərəfəsində
ilaxır çərşənbələrində qalanan bayram tonqalları buna misaldır.         Novruz təzə il deməkdir,
baharın ilk günüdür. Bütün müsəlmanların həyatında əsl yeni ilə həmən gündən
başlanır. Novruz gəlişi ilə evlərə, ailələrə yeni büsat, şadlıq və sevinc
gətirir. Hamı çalışır ki, bu bayramı yüksək təntənə ilə ürək sevinci, qəlb
fərəhi ilə qarşılasın. Hər evdə, hər ailədə Novruz bayramına əvvəlcədən hazırlıq
gedir. Analar, bacılar şəkərbura, paxlava, şorqoğal və başqa nemətlər bişirir,
bolluq və bərəkət rəmzi olan səməni qoyurlar.         El tonqal başına yığışır,
küsülülər barışır, qohumlar, dostlar bir-birinin evinə təbrikə gedirlər. Gənc
qızlar, oğlanlar məşəl yandırır tonqal üstündən tullanır, evlərə papaq atır,
qulaq falına çıxırlar. Küçədə də, qatarda da, məktəbdə də, idarə və
müəssisələrdə də hamının dilində eyni sözlər səslənir: "Bayramınız
mübarək!". Novruz sözünün mənası "bolluq" deməkdir. Novruz bayramı
halallıq, təmizlik bayramıdır. Novruza bir ay qalmış adamlar dörd çərşənbə
axşamını qeyd edirlər. Bu çərşənbələrin hər biri insanların yaşaması, bütün
həyatın varlığı üçün vacib olan dörd ünsürdən birinə - od, torpaq, su və yelə
həsr olunur. Bu da Novruzun dünyanın ən qədim, ən müdrik bayramlarından biri
olduğunu göstərir. İllər uzunu yurdumuzda Novruzla bağlı bir-birindən gözəl
adət-ənənələr formalaşıb və bu ənənələr nəsildən-nəslə ötürülüb. Novruz bayramı
zamanı məhəllələrdə, xüsusən də kənd yerlərində uşaqlar və gənclər qapı-qapı
gəzib bayram payı toplayır, müxtəlif oyunlar keçirirlər. Novruz adətlərindən
biri də bayram ərəfəsində ev-eşikdə, həyət-bacada təmizlik işləri görülməsi,
abadlıq yaradılmasıdır. Elə ki baharın müjdəçisi haçaquyruq qaranquşlar göründü,
deməli, qar, soyuq arxada qalıb, üzü yazadır, evdə, həyətdə yır-yığış etmek
vaxtı çatıb. Xalq inanclarına görə, Novruz bayramının süfrəsi də bol olmalıdır.
Ən kasıb ailədə belə bayram süfrəsi açılmalıdır. Ləziz yeməklər bişirilməli,
yumurta boyanılmali, süfrəyə yeddi növ çərəz, mer-meyvə düzülməli, ailədəki
adamların sayına uyğun şamlar yandırılmalıdır.         Novruz tədbirləri bir qayda
olaraq el şənliklərinə çevrilib. Bu şənliklər çox rəngarəng, yaddaqalan
keçirilir. Novruzun bir bəzəyi də Kosa və Keçəldir. Onlar şənliklərdə min cür
məzhəkə çıxarırlar.        Novruz bayramı zamanı olub -
keçənlər də yad edilir. Vətən uğrunda canını fəda edənlərin uyduğu Şəhidlər
xiyabanından insan axınının ayağı kəsilmir. Bu əziz günlərdə heç kəs onları yad
etməyi unutmur. Novruz bayramı xalqımızın həyata nikbin baxışının, təbiətin və
insanlığın qələbəsinə inamının bayramıdır. İndiyə qədər öz qüvvətli təsirini
saxlayan bu ənənəvi bayram məişətlə ən kütləvi xalq bayramıdır. 

Bahar gəlir
bizim azad ellərə,

Mahnı qonur
dodaqlara, dillərə

Parlaq günəş
meydan açır güllərə,

Qaranquşu müjdəsidir Novruzum.Novruz bayramı YUNESKO- nun
qeyri-maddi irs üzrə Reprezentativ siyahısına daxil edilib. Azerbaycan
Respublikasının dövlət quruculuğundakı məqamını, bir xalq, millət və dövlət kimi
milli dirçəlişimizdəki rolunu məhz etnik özünütəşkil mexanizmi kimi
dəyərləndirən ulu öndər Heydər Əliyev bu bayramı milli ideologiyamızın ana
sütunu kimi əbədiləşdirmişdir. Ümumilli lider Heydər Əliyev Novruz bayramını
xalqımızı tarixən bütövləşdirən, onun varlığını birlik, böyüklük və yaşam gücü
ilə qidalandıran fenomen kimi qiymətləndirmişdir. Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti cənab İlham Əliyev və vitse-prezident Mehriban Əliyeva Novruz
bayramını yüksək qiymətləndirir və bu bayramın təntənəli şəkildə keçirilməsinə
öz tövsiyələrini verirlər. Bir sözlə Novruzla bağlı
söhbətlər bitib-tükənməzdir. Ən əsası isə odur ki, Novruz gözəllik,
xeyirxahlıq, ümidlər və arzular bayramıdır. 

 Fərhad Gülməmmədov,

Xocalı şəhər 2 saylı tam orta məktəbin müəllimi